Theo đánh giá của Cục Giám sát quản lý về hải quan, sau nhiều năm áp dụng, các biện pháp niêm phong truyền thống cho thấy còn nhiều hạn chế trong việc giám sát hàng hóa vận chuyển trên đường, có sự lợi dụng đưa hàng cấm, hàng lậu, gian lận thương mại vào nội địa trong quá trình vận chuyển.

Trong quá trình quản lý, cơ quan Hải quan cùng với các lực lượng chức năng phát hiện các vụ việc vi phạm. Điển hình như vụ thẩm lậu một lượng lớn điện thoại Iphone 7 liên quan đến Công ty TNHH Vận tải thương mại dịch vụ Triệu Hiển mà cơ quan chức năng đã phát hiện trong thời gian qua.

Hay vụ 7 thùng tân dược với hàng chục loại thuốc đặc trị các bệnh tim mạch, huyết áp, tiểu đường, suy thận… có tổng trọng lượng 382kg được làm thủ tục quá cảnh qua cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp (Kiến Tường, Long An) để xuất sang Campuchia, nhưng không được xuất sang Campuchia như khai báo.

Từ hạn chế nêu trên, đặt ra một yêu cầu cấp thiết cho ngành Hải quan trong việc đổi mới phương thức quản lý nhằm nâng cao hiệu quả giám sát hải quan đối với hàng hóa vận chuyển trên đường bộ bằng xe chuyên dùng, container qua việc ứng dụng các công nghệ mới để hạn chế các tồn tại trong công tác giám sát hải quan, giúp cơ quan Hải quan có một công cụ giám sát hoàn toàn chủ động.

Trên thực tế, các biện pháp giám sát đang được cơ quan Hải quan dần nâng cấp để đáp ứng thực tiễn. Ngày 21/1/2020, Tổng cục Hải quan đã ban hành Quy trình thí điểm về nghiệp vụ quản lý, sử dụng seal định vị điện tử trong giám sát đối với hàng hóa chịu sự giám sát hải quan vận chuyển bằng container.

Các mức độ cảnh báo trên hệ thống gồm: Cảnh báo rủi ro cao, cảnh báo rủi ro trung bình và cảnh báo rủi ro thấp.

Cảnh báo rủi ro cao gồm: Cảnh báo can thiệp, tác động trái phép seal định vị điện tử (phá khóa, cắt dây, mở seal trái phép…); Cảnh báo container hàng hóa có gắn seal định vị điện tử đi vượt quá thời gian quy định đã đăng ký với cơ quan Hải quan.

Cảnh báo rủi ro trung bình gồm: Phương tiện vận chuyển đi sai tuyến đường, lộ trình đã đăng ký; cảnh báo khi mất kết nối seal định vị điện tử; cảnh báo dung lượng pin của thiệt bị seal định vị điện tử.

Cảnh báo rủi ro thấp: Cảnh báo phương tiện dừng/đỗ bất thường.

Với từng mức độ cảnh báo, Tổng cục Hải quan hướng dẫn cụ thể công chức thực hiện các biện pháp giám sát đảm bảo quản lý hải quan.

Theo Tổng cục Hải quan, việc lựa chọn đối tượng gắn seal định vị điện tử dựa trên danh sách container phải niêm phong hải quan, danh sách tờ khai vận chuyển độc lập, tờ khai vận chuyển kết hợp từ Hệ thống nghiệm vụ hải quan (E-Customs) được chuyển sang Hệ thống seal định vị điện tử.